Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Văn Hiền – Giám đốc Y khoa tại WEMBLEY MEDICAL
Medical Doctor (MD), Master of Medicine (MMed) – Đại học Cornell, Hoa Kỳ
Xem hồ sơ
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) được chiết xuất từ máu toàn phần của người, chứa nồng độ cao các yếu tố tăng trưởng có khả năng thúc đẩy quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể. Vậy Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) có quan điểm gì về liệu pháp PRP?
Để trả lời câu hỏi này, trước tiên cần hiểu PRP được thu thập và sử dụng như thế nào. Đồng thời, cần làm rõ sự khác biệt giữa khái niệm “FDA phê duyệt” (FDA approval) và “FDA cho phép sử dụng” (FDA clearance).
Các phương pháp điều trị PRP đã được ứng dụng trong thực hành y khoa gần hai thập kỷ qua. Còn được gọi tắt là PRP, liệu pháp này sử dụng phần huyết tương giàu tiểu cầu được tách ra từ máu toàn phần của người bệnh để hỗ trợ điều trị nhiều chấn thương liên quan đến thể thao, các bệnh lý mãn tính đa dạng cũng như nhiều vấn đề cơ xương khớp.
Nhân viên y tế sẽ lấy máu toàn phần từ bệnh nhân và cho vào máy ly tâm để phân tách thành ba lớp: hồng cầu, lớp chứa bạch cầu và tiểu cầu, và lớp huyết tương giàu tiểu cầu ở phía trên cùng.
Có hai phương pháp chuẩn bị PRP: phương pháp PRP truyền thống và phương pháp “buffy coat”. Cả hai đều sử dụng chất chống đông trước khi quay ly tâm và đã được FDA cho phép sử dụng từ năm 2009.
Liệu pháp PRP mang lại nhiều ứng dụng hữu ích cho những người đang gặp phải các vấn đề sức khỏe đa dạng, bao gồm bệnh lý thần kinh (đau dây thần kinh) và các chấn thương hệ cơ xương khớp. Ngoài ra, PRP cũng được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực thẩm mỹ và phẫu thuật tạo hình.
Vậy PRP được ứng dụng cụ thể như thế nào trong từng nhóm điều trị phổ biến? Bảng dưới đây phân loại rõ các nhóm ứng dụng chính của liệu pháp PRP:
Một trong những ứng dụng phổ biến nhất hiện nay của PRP là trong lĩnh vực y học thể thao, nhằm điều trị nhiều loại chấn thương và rối loạn cơ xương khớp. Nhờ liệu pháp PRP, nhiều bệnh nhân có thể tránh được phẫu thuật. Một lợi ích nổi bật khác là thời gian phục hồi nhanh hơn, giúp người bệnh sớm quay lại nhịp sinh hoạt bình thường. Một số tình trạng đã cho thấy hiệu quả rõ rệt khi điều trị bằng PRP bao gồm: viêm khớp, thoái hóa khớp, hội chứng ống cổ tay, bong gân, viêm lồi cầu, chấn thương gân chóp xoay vai và đau cột sống thắt lưng.
Một trong những ứng dụng mới hơn của PRP là trong điều trị các tổn thương thần kinh, đặc biệt là bệnh lý thần kinh ngoại biên (Peripheral Neuropathy – PN). Đã có nhiều nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả của liệu pháp PRP trong điều trị tổn thương thần kinh. Từ năm 2012, các liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu đã được ứng dụng để giúp giảm đau thần kinh liên quan đến bệnh lý thần kinh ngoại biên.
Những người mong muốn làm giảm nếp nhăn ở vùng mặt, tay và cổ thường tìm đến các liệu pháp PRP. Mặc dù trong các ứng dụng này PRP không nhằm mục đích giảm đau, nhưng đã có bằng chứng cho thấy PRP giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục sau cấy tóc. Thậm chí, một số nghiên cứu còn ghi nhận rằng bệnh nhân sử dụng liệu pháp PRP sau khi cấy tóc có tốc độ mọc tóc nhanh hơn so với bình thường.
Một trong những ứng dụng phổ biến của PRP là trong lĩnh vực phẫu thuật tạo hình, nhờ khả năng thúc đẩy quá trình lành thương tự nhiên ngay sau khi ghép da hoặc thực hiện các thủ thuật tương tự. Hiệu quả này của PRP đã được ghi nhận qua hơn 30 thử nghiệm lâm sàng có đối chứng, ngẫu nhiên và các nghiên cứu ca bệnh được công bố trong thư viện Cochrane và PubMed. Các dữ liệu này khẳng định rõ lợi ích của PRP trong việc tăng tốc độ hồi phục vết thương.
Trong một nghiên cứu quan trọng khác, PRP dạng tiêm cho thấy khả năng hỗ trợ tái tạo mô thần kinh. Sanchex và cộng sự đã điều trị cho một bệnh nhân bị liệt liên quan đến tổn thương thần kinh, kéo dài không đáp ứng với gần một năm điều trị bảo tồn. Sau khi tiêm PRP, hoạt động cơ bắp của bệnh nhân được cải thiện rõ rệt và người này thậm chí có thể đi nhanh, chạy mà không cần dùng dụng cụ chỉnh hình hỗ trợ.
Vì PRP được định nghĩa là một “sinh phẩm” (biologic) theo quy chuẩn của FDA, và vì các thiết bị chuyên dụng được sử dụng để tách chiết PRP, nên cơ quan này có vai trò quan trọng trong việc cấp phép lưu hành (clearance) và đánh giá phê duyệt (approval) liên quan đến cả liệu pháp PRP lẫn thiết bị sử dụng trong quá trình chuẩn bị PRP.
Hiện nay, phần lớn các thiết bị được sử dụng để tạo PRP đã được FDA cấp phép lưu hành (cleared). Đối với bản thân liệu pháp PRP, do sử dụng máu tự thân của bệnh nhân và không được phân loại là “thuốc”, nên các phương pháp điều trị này không bắt buộc phải được FDA phê duyệt (approved) trước khi được các bác sĩ áp dụng lâm sàng.
Điều quan trọng cần hiểu là: nhiều thủ thuật và phương pháp điều trị được sử dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng hiện nay không phải là những phương pháp đã được FDA “phê duyệt”, mà chỉ cần được “cấp phép sử dụng” (cleared). Đây cũng chính là tình trạng của liệu pháp PRP và các thiết bị ly tâm được dùng để chuẩn bị mẫu PRP.
FDA không phê duyệt việc sử dụng PRP trong điều trị chấn thương thể thao. Tuy nhiên, y học thể thao vẫn là một trong những lĩnh vực áp dụng PRP phổ biến nhất hiện nay, bởi PRP có tiềm năng thúc đẩy quá trình hồi phục nhanh chóng - một yếu tố đặc biệt quan trọng với bệnh nhân muốn sớm quay lại luyện tập và thi đấu.
Hiện tại, một số chỉ định điều trị như viêm gân (tendinitis) bằng tiêm PRP đang trong quá trình được xem xét để phê duyệt chính thức. Tuy vậy, với những trường hợp như loét do tiểu đường khó lành và một số chỉ định trong phẫu thuật chỉnh hình, FDA đã chính thức phê duyệt phác đồ điều trị có sử dụng PRP.
Về cơ bản, khi liệu pháp PRP được áp dụng trong quản lý y khoa và/hoặc phẫu thuật, FDA không phản đối việc sử dụng. Do đó, có thể nói rằng cả phương pháp điều trị lẫn thiết bị chuẩn bị PRP đều được “cấp phép lưu hành” (cleared) chứ không phải “phê duyệt” (approved). PRP là một chế phẩm sinh học tự nhiên được lấy từ chính cơ thể người – không phải là thuốc. Có lẽ chính vì lý do đó mà vẫn tồn tại sự nhầm lẫn trong cộng đồng điều trị và công chúng khi bàn về mối quan hệ giữa PRP và FDA. Chữ “D” trong “FDA” là viết tắt của “Drug” – “thuốc”. Vì PRP không phải là thuốc, các bác sĩ hiện nay hoàn toàn được phép sử dụng hợp pháp và có đạo đức liệu pháp PRP nhằm phục vụ lợi ích cho người bệnh.
PRP là một liệu pháp an toàn, tự nhiên và hợp pháp trong điều trị nhiều loại bệnh lý khác nhau. Dù không được “phê duyệt” như thuốc, PRP và các thiết bị tạo PRP đã được FDA cho phép sử dụng hợp pháp trong y tế và phẫu thuật. Đây là lý do vì sao các bác sĩ có thể tự tin áp dụng PRP vì lợi ích tốt nhất cho bệnh nhân.
Bộ Kit Tách chiết Huyết tương giàu tiểu cầu PRP VATRACY của WEMBLEY MEDICAL là giải pháp hỗ trợ chuyên nghiệp giúp chuẩn hóa quy trình điều trị rụng tóc bằng PRP, đảm bảo kết quả tối ưu và an toàn. Để biết thông tin chi tiết về sản phẩm vui lòng liên hệ Hotline 028 7301 3688 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.
